شیر قطع و وصل جریان یا On-off Valve جریان سیال را در یک سیستم پایپینگ کنترل می کنند. برخلاف برخی شیرهای دیگر، شیرهای قطع و وصل فقط می توانند در دو حالت باشند: کاملا باز یا کاملا بسته. بنابراین برای تنظیم جریان مناسب نیستند. این شیرآلات طراحی نسبتا ساده ای دارند و نسبت به سایر شیرآلات مقرون به صرفه تر هستند.
شیرآلات صنعتی چیست و انواع آن کدامند؟
انواع شیر قطع و وصل جریان
شیر توپی، شیر سماوری، شیر پروانه ای، شیر دروازه ای و شیر کروی، شیرآلات مورد استفاده برای قطع و وصل جریان هستند که هرکدام طراحی و ویژگی های خاص خود را دارند. رایج ترین شیرهای قطع و وصل جریان عبارتند از:
- بال ولو: شیر توپی یا بال ولو (Ball Valve) دارای یک توپ با سوراخی در مرکز آن است که برای عبور جریان یا توقف آن چرخانده میشود.
- شیر دروازه ای: گیت ولو (Gate Valve) یا شیر دروازه ای یک دیسک دروازه ای شکل دارند که برای متوقف کردن جریان سیال در شکافی در بدنه شیر نزدیک می شود و مسیر جریان را می بندد.
- شیر پروانه ای: باترفلای ولو (Butterfly Valve) یا شیر پروانه ای شامل یک دیسک است که برای عبور یا توقف جریان می چرخد.
-
شیر کواکسیال: این نوع شیر (Coaxial Valves) شیر دو وضعیتی است که می تواند به صورت پنوماتیکی یا برقی عمل کند.
- شیر زاويه ای : انگل ولو (Angle Seat Valves) یا شیر زاویه ای نوعی شیر با عملکرد پنوماتیکی است که برای کنترل سیال استفاده می شود.
کاربرد شیرهای قطع و وصل جریان
- هدایت سیالات: از شیر قطع و وصل جریان برای جدا کردن بخشی از لوله برای تعمیر یا هدایت جریان به مخزن استفاده می شود.
- شروع و توقف فرآیند: در بسیاری از فرآیندهای صنعتی لازم است که سیال در نقطه خاصی متوقف شود یا جریان یابد. به عنوان مثال برای پر و خالی کردن مخزن از شیرهای قطع و وصل جریان استفاده می شود.
- خاموشی ایمنی: این شیرآلات نقش مهمی در سیستم های ایمنی ایفا می کنند. در شرایط اضطراری از انها میتوان برای قطع جریان مواد خطرناک استفاده کرد.
- جداسازی: به کمک شیرهای قطع و وصل جریان میتوان تعمیر و نگهداری قسمتی از سیستم را بدون تاثیر بر اجزای دیگر انجام داد.
انواع عملگر On-off Valve
عملگر شیر با استفاده از یک منبع نیرو، شیر را به کار می اندازد. عملگرها میتوانند عملکرد دورانی یا خطی داشته باشند. رایج ترین عملگرهای شیرهای قطع و وصل جریان عبارتند از:
- عملگر دستی: رایج ترین عملگر مورد استفاده در شیرهای قطع و وصل جریان، عملگرهای دستی (Manual Actuators) هستند. آنها از یک اهرم یا چرخ دستی برای باز کردن یا بستن دستی شیر استفاده می کنند. این نوع عملگر برای سایزهای کوچک و کاربردهای فشار پایین مناسب هستند.
- عملگر پنوماتیکی: این نوع عملگر از هوای فشرده برای باز و بسته شدن شیر استفاده می کنند و برای کاربردهای باز و بسته شدن مکرر مناسب هستند. عملگرهای پنوماتیکی (Pneumatic Actuators) برای کاربردهای فشار بالا مناسب هستند و میتوانند در محیط های خطرناک مورد استفاده قرار بگیرند.
- عملگر برقی: عملگرهای برقی از یک موتور الکتریکی برای باز کردن و بستن شیر استفاده می کنند. این نوع عملگر معمولا در کاربردهایی استفاده می شوند که نیاز به کنترل از راه دور شیر برای باز کردن و بستن مکرر آن وجود دارد. عملگرهای برقی (Electric Actuators) برای کاربردهای فشار بالا و پایین مناسب هستند.
- عملگر هیدرولیکی: این نوع عملگر از فشار هیدرولیک برای باز کردن و بستن شیر استفاده می کند و معمولا در کاربردهای فشار بالا و محیط های خطرناک استفاده می شوند. عملگرهای هیدرولیکی (Hydraulic Actuators) برای شیرهای سایز بزرگ و زمانی که دقت بالایی نیاز است، استفاده می شوند.
- عملگر سلونوئیدی: این عملگر از یک آهنربای الکتریکی برای باز کردن و بستن شیر استفاده می کند. این نوع عملگر برای کاربردهای فشار پایین و در کاربردهایی که نیاز به قطع و وصل مکرر جریان دارند، مناسب هستند. توجه داشته باشید که عملگرهای سلونوئیدی (Solenoid Actuators) دقت بالایی ندارند.
شما میتوانید جهت دریافت مشاوره فنی از طریق شماره تلفن 1462 با مهندسان صنعت فولاد تبار تماس بگیرید.
